صنایع کوچک قربانی مرحله اول هدفمندی یارانه ها/ از صنایع فولاد در هرمزگان حمایت می کنیم

به گزارش خبرنگار مهر، ابولقاسم جراره طی بازدیدی از دفتر نمایندگی خبرگزاری مهر در استان هرمزگان پاسخگوی سئوالات خبرنگاران مهر شد. در این نشست یک ساعته وضعیت مناطق آزاد، وضعیت شهرک های صنعتی و صنایع پایین دستی در مرحله اول هدفمندی یارانه ها و چگونگی حمایت از صنایع فولادی در استان هرمزگان مورد گفتگو و پرسش قرار گرفت. متن کامل این گفتگو را در مهر می خوانید.

مهر: شما به عنوان عضو کمیسیون صنایع ومعادن مجلس وضعیت شهرک های صنعتی استان هرمزگان که جزء صنایع کوچک و پایین دستی و کمک رسان صنایع بزرگ فولاد هست را چگونه می بینند؟

جراره: بعد از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها،دشهرک های صنعتی و صنایع در تمام کشور دچار  چالش عمده شد. استان ما نیز مستثنی نبود. صنایع کوچک و پایین دستی از لحاظ نقدینگی و سرمایه در گردش و تهیه مواد اولیه، غالبا مشکلاتی دارند. وقتی که طرح هدفمند کردن یارانه ها اجرایی شد قرار بر این بود که 30 درصد از عایدات و درآمد این طرح در بخش تولید و حمایت از صنایع کوچک هزینه شود، اما این حمایت از سوی دولت شکل نگرفت. این مسئله باعث شد هزینه های تولید، همچون انرژی، مواد اولیه و موارد دیگر بالا رفت، صنایع هم نتوانستند کسری نقدینگی خود را جبران کنند، به همین دلایل برخی از صنایع تعطیل شدند. برخی نیز مجبور به کاهش تولید شدند و این کاهش از 20 تا 50 درصد بود.

شهرک هایی وجود دارد که متاسفانه دچار این وضعیت شده اند. ما نیز به همین خاطر جلسات مختلفی را برگزار کردیم سال 91 در وزارت صنایع کارگروهی تشکیل شد و مبلغی حدود 8 تا 10 هزار میلیارد تومان از محل درآمدهای صندوق توسعه ملی به این موضوع اختصاص یافت.

کارگروهی هم تشکیل شد و مقرر گردید کارگاه های مشکل داراز طریق سامانه ثبت نام کنند و این کارگروه مشکلاتشان را بررسی کرد تا از طریق صندوق و از سوی وزارت صنایع حمایت هایی بشوند. گرچه این موضوع به نحو احسن به سرانجام نرسید و حمایت های لازم هم شکل نگرفت. بانک هابه کارگاه هایی که در گذشته وام گرفته بودند و بدهی معوقه داشتند وام ندادند و خواهان تسویه حساب وام گذشته بودند. حرف ما هم این بود که اگر این ها داشتند بدهی خود را می پرداختند و مجددا دنبال وام نبودند.

در استان ما هم وضعیت به همین شکل است. مضافا به اینکه در هرمزگان غالب توجه مسئولان به صنایع بالا دستی است تا پایین دستی. در حالیکه ما معتقدیم صنایع پایین دستی هم به لحاظ ارزش افزوده، هم به لحاظ ایجاد اشتغال و هم به لحاظ توانایی اشتغال ایجاد شور و نشاط  در عرضه صنعت بسیار مهم است .متاسفانه این اشکالات هست اما ما دنبال راهکارهای حل آن هستیم.

مهر: آیا آماری از صنایع دستی تعطیل شده یا راکد در شهرک های صنعتی دارید.

جراره: حدود 30 درصد از ظرفیتهای ایجاد شده در  شهرک های صنعتی فعال هستند.

مهر: هفتاد درصد دیگر چه؟

جراره: از مابقی آمار دقیق در دست نیست و الان هم حضور ذهن ندارم،  اما آمارش را گرفته ام.

مهر: 20 سال پیش استارت مناطق آزاد با هدف کمک به توسعه، تولید و صادرات زده شد. اما متاسفانه در استان برعکس و به واردات پرداخته شد، تا جائیکه یکی از صاحب نظران حوزه گردشگری اعلام کرد به ازای هر مغازه ای که در مناطق آزاد راه اندازی می شود، برای هفت نفر چینی اشتغال فراهم می شود. از سویی دیگر به ازای همین واردات، تولیدهای ما در سراسر کشور به تعطیلی کشیده می شود. همچنین قرار بود مناطق آزاد به استان های خود کمک کرده، سود رسانی داشته باشند اما عملا می بینیم سودی که ندارند هیچ، هزینه های جاری استان را هم متعلق به خود کرده اند. آیا نمایندگان ما نظارتی روی مناطق آزاد دارند؟

جراره: من طرحی برای نظارت بر روی مناطق آزاد ندیده ام، اما نکته ای را عرض می کنم مطلبی را که شما اشاره کردید، درست است. فلسفه تشکیل مناطق آزاد چیز دیگری بود که به آن توجه نشد. الان غالب مناطق آزاد ما منطقه ورود کالاهای چینی شده است. و این قطعا ضرری برای کشور است. چیزی که الان ما شاهد آن هستیم، مناطق آزاد را حیاط خلوت بعضی از دولت ها می بینیم که بعضی از کارها یشان را که غالبا از لحاظ قانونی نمی توانند جاهای دیگری را انجام بدهند، در آنجا انجام دهند. حیاط خلوتی شده برای اهداف سیاسی، اقتصادی دولت ها و اشخاصی خاص. و این هم در همه دولت ها بوده ایرادات واشکالاتی هم به موضوع وارد است که شما هم اشاره کردید. نگاه من  هم نگاه شماست. در آینده ای نزدیک، الحاق هرمز به قشم نیز مطرح می شود. خیلی از مردم هرمز انتظار دارند که هر چه سریعتر این کار انجام بشود، چون فکر می کنند عایداتی برایشان وجود دارد.

مهر: در کوتاه مدت عایداتی دارد ،اما در بلندمدت چه؟

جراره: همینطور است. طرف الان فکر می کند زمینش ارزش پیدا می کند، در حالیکه بعدها همین زمین 20 هزار تومانی را باید چند میلیون تومان بخرد، آن هم نه به این راحتی. اگر قشم منطقه آزاد نمی شد، مردم آنجا در بحث اسناد مالکیت شان مشکلی نداشتند.

مهر: مگر بقیه جزایر در این مورد مشکل دارند؟

جراره: نه اما چون قشم منطقه آزاد شده و زمین ارزشمند و تحت سیطره منطقه آزاد یا افراد خاص قرار گرفته، مردم نمی توانند خانه هایشان را بازسازی کنند. نمی توانند زمین هایی را که 100 سال متعلق به خودشان بوده توسعه دهند. اینجا اشکلاتی است که در مجموعه منطقه آزاد وجود دارد و تا حالا هم متاسفانه اقدام خاصی صورت نگرفته. چون یکی از وظائف نمایندگان نظارت بر قانون و عملکرد دستگاه هاست، مبحث تحقیق و تفحص هم به گمانم در مجلس هشتم مطرح شد اما به خاطر ندارم که رای آورد یا نیاورد.

مهر: الان شما نظارتی بر عملکرد منطقه آزاد کیش دارید؟ کیش چه عوایدی برای استان دارد؟

جراره: هیچکدام از اینها غیر از هزینه های سربار، مشکلات فرهنگی و حاشیه ای که برای استان ایجاد می کنند، ما سود آنچنانی را از آنها ندیده ایم. شاید به قول شما، موقتا عایداتی نصیب اهالی همانجا کرده اما میزان مضرات و مشکلات آن خیلی بیشتر از فواید و عایداتی است که نصیب مردم منطقه و استان می شود. این نیز یکی از مشکلات ماست. ما یعنی بومیان، جوانان و مسئولان استان.

اشرافیتی بر مناطق آزاد نداشته ایم و این هم دال برآن است که مناطق آزاد نتوانسته اند، نقش واقعی خود را در استان ایفا کنند. من در جریان مناطق آزاد جاهای دیگر نیستم، شاید بعضی جاها مناطق آزاد برای آن سرزمین یا استان موثر یا مفید واقع شده است، اما در استان هرمزگان منشا اثرات خوبی نبوده است. همیشه مشکلات و حاشیه های آن گریبانگیر مردم و استان بوده، ببینید مثلا در ایام عید نوروز با اینکه مردم زیادی وارد مناطق آزاد می شوند ودرآمد های کلانی برایشان ایجاد می شود اما حاضر نمی شوند به همین مردم سرویس و خدمات بدهند.

مهر: تصمیم و جدیتی در نمایندگان استان،برای نظارت بر عملکرد مناطق آزاد وجود دارد؟ آنها اعلام کرده اند. مدیران ارشد استان نیز نمی توانند برای ما تصمیم بگیرند و ما مستقیما زیر نظر تهران اداره می شویم.

جراره: این اشکال به قانون بر می گردد که اختیارات زیادی برای مناطق آزاد در نظر گرفته است. مدیران دستگاه ها، حتی در حوزه امنیتی نیز به آنها بر می گردد. این نقصی است که یا باید اصلاح یا تدبیر مناسب تری اندیشده شود.

مهر: دولت برای سال1404 تولید 55 میلیون تن فولاد در کل کشور، با محوریت هرمزگان را در برنامه دارد، استان در سال باید 10 الی 15 میلیون تن تولید داشته باشد. اما همین اندک صنایع فولادی در هرمزگان به شدت دچار مشکل تامین مواد اولیه شان هستند. معادن تامین کننده مواد اولیه، خودشان به سمت مصرف گرایی رفته اند. چه طرح حمایتی برای فولاد سازان آینده وجود دارد؟

جراره: بعضی از این سرمایه گذاری های ما ایراد دارد. یکی از این ایرادات صنعت آهنی است که به اصفهان رفت. از آنجا که آمایش صنعتی مناسبی در کشور تعریف نشده است، اینها به واسطه ارتباطات و نفوذ خود، برای ایجاد شغل یا ارزش افزوده، صنعت را به مناطق می برند و در جاهای خاص ایجاد می کنند. این در آینده هم به ضرر خودشان است هم به ضرر کشور.

در هزینه های تولید نیز اشکال ایجاد می کند. اینها متاسفانه دیده نمی شود. مثلا همین فولاد مبارکه ای که قرار بود در هرمزگان ایجاد شود با ارتباطات و نفوذی که وجود داشت به اصفهان رفت. الان بعد از چند سال به مشکل آب برخورده اند. از آنجا که آمایش صنعتی مناسبی تعریف نشده، باعث می شود هر کسی از رابطه اش استفاده کند و این مشکل را در کشور ایجاد کرده اند.

بحث سیرجان هم به همین شکل است. سیرجان می خواهد وارد صنعت شود. بحث شان این است که یک میلیون متر مکعب آب، از خلیج فارس منتقل کنند تا در آنجا این کار را انجام بدهند، در حالیکه فولاد باید کنار آب باشد، مصرف هنگفتی آب می طلبد. مسئولان اجرایی کشور باید نسبت به موضوع واکنش وعکس العمل نشان دهند و به سمتی بیایند که هزینه های تولید را منطقی و مناسب بکنند. این مشکلاتی برای کشور ایجاد می کند، یک نکته دیگر هم هست و آن اینکه معادن ما مورد بهره برداری قرار نمی گیرد.

ما کشوری هستیم یا فراوانی معادن. گل گهر یکی از معادن کشور ماست، ما معادن دیگری هم داریم که باید به بهره بهرداری و تولید برسد. من فکر می کنم باید به صنایع فولادی بزرگ، معادنی را اختصاص دهیم که از آن استفاده کنند. یا هم به افراد یا موسسات قوی که زمینه فراوانی داشته باشند واگذار شود، آن هم براساس قانون معادن. ما جزء 10 کشور برتر دنیا به لحاظ معادن هستیم اما به لحاظ بهره برداری و استفاده جزء کشورهای آخر محسوب می شویم.

این یک صنعت بزرگی است که در کشور وجود دارد. یکی از جاهایی که می توانیم فرآوری کنیم و از حالت خام فروشی در بیائیم همین است که کارخانه های تولید فولاد و ذوب اهن مان را فعال کرده و مواد مختلف آهنی و فولادی تولید کنیم، اما باید فضا را درست کنیم، جانمایی مناسب را انجام بدهیم که با مشکل روبرو نشویم. در استان ما هم همین مطلب است، ما نیز اینها را منعکس کرده وگفته ایم که  این کار، کار درستی نیست، با وزیر سابق صنعت و معاونش موضوع را مطرح کردیم، یک سری کارها انجام شد اما به دلیل تغییرات متاسفانه متوقف شده است.

مهر: طرح خاصی اعلام کرده اید که در مجلس برای آن رای گیری کنید؟

جراره: بحث تحقیقی و تفحص از صنعت فولاد کشور است که آن را دنبال می کنیم تا اشکالاتش را در بیاوریم.

مهر:تحقیق و تفحص از مناطق آزاد را در دستور کار خود قرار می دهید؟

جراره: من این آسیب را در مناطق آزاد می بینم، باید دقیق تر و ریزتر بررسی شود اما در بحث فولاد تحقیق و تفحص آن مصوب مجلس شده است، احکام ان نیز صادر شده و من هم عضو این هیئت تحقیق و تفحص هستم.